Inkomensvoorzieningen

Als in 2022 een lijfrente is afgekocht of andere 'Negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen' hebben plaatsgevonden dan moet je die hier opgeven. Negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen behoren tot het inkomen uit werk en woning. Het zijn echter geen zgn. gemeenschappelijke inkomensbestanddelen. Degene die de teruggaaf of vergoeding ontvangt moet deze altijd zelf aangeven.

Let op: 

Als de jaarruimte negatief is wordt de aftrekpost betaalde premies lijfrente niet meegenomen bij totaal aftrekbare premies lijfrenten.

Premies betaald voor lijfrenten

Hier kunnen de betaalde premies voor inkomensvoorzieningen worden afgetrokken. Als eerder betaalde premies in een later jaar geheel of gedeeltelijk worden terug ontvangen is er sprake van een gewone negatieve uitgaaf voor inkomensvoorzieningen. De rubriek Bedrag premie in verband met afname FOR of stakingswinst is gesplitst in drie rubrieken:

• Betaalde premies lijfrenten (oudedagsreserve, niet bij staking)

  De som van de lijfrentepremies die betaald is op basis van omzetting van de fiscale oudedagsreserve in een lijfrente, anders dan bij staking van de (of een) onderneming. Wet IB 2001, art 3.128

• Betaalde premies lijfrenten (oudedagsreserve, bij staking)

  De som van lijfrentepremies bij omzetting van de oudedagsreserve in een lijfrente, in de situatie dat sprake is van staking van de (of een) onderneming. Wet IB 2001, art 3.129

• Betaalde premies lijfrenten (stakingswinst)

  De som van lijfrentepremies bij staking van de (of een) onderneming waarbij de stakingswinst is omgezet in een lijfrente. De afname van de fiscale oudedagsreserve wordt buiten beschouwing gelaten.

De twee eerstgenoemde groepen zijn dan de grondslag voor twee (identieke) rubrieken in het onderdeel ZVW. Alle drie zijn totalen gebaseerd op drie nieuwe rubrieken in de specificatie.

Voor binnenlandse premieplichtigen is telkens sprake van een overname vanuit "uitgaven inkomensvoorzieningen" naar de ZVW. Voor buitenlandse premieplichtigen is dit niet altijd het geval. Voor deze groep wordt de relatie gelegd met de rubrieken in het premie-inkomen.

Overige premies

Premies lijfrenten voor een meerderjarig invalide (klein)kind

Het gaat hier om premies die zijn betaald voor lijfrenten waarvan de uitkeringen toekomen aan een meerderjarig invalide (klein)kind. Er gelden twee voorwaarden:

• De uitkering is bestemd voor het levensonderhoud van het (klein)kind overeenkomstig zijn plaats in de samenleving.
• De uitkering eindigt uitsluitend bij het overlijden van het (klein)kind.

Negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen

Als er vóór 1 januari 2022 premies zijn afgetrokken die zijn betaald voor bijvoorbeeld een lijfrente of voor een periodieke uitkering bij invaliditeit, en deze premies zijn in 2022 terugbetaald, dan moet deze aftrek worden hersteld door de terugontvangen premies op te geven. Als de lijfrenteovereenkomst in 2022 niet langer voldeed aan de voorwaarden of als de pensioenregeling achteraf is verbeterd, moet de waarde in het economische verkeer van de lijfrente worden aangegeven. Dit zijn de zogenoemde negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen.

Terugontvangen premies lijfrenten

Vermeld het totaal van terugontvangen premies die eerder zijn afgetrokken voor:

• een lijfrente;
• een particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Overige negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen

Hiervan is bijvoorbeeld sprake in de volgende gevallen:

• een lijfrenteovereenkomst voldeed niet meer aan de voorwaarden of er is in strijd met de voorwaarden gehandeld;
• de verzekering is afgekocht (het bedrag van de uitkering werd ineens ontvangen in plaats van in termijnen);
• het recht op de uitkering is aan iemand geschonken, verkocht of verpand.

Vermeld de waarde in het economische verkeer van de lijfrente op het moment van afkoop, schenking enzovoort. Voor polissen waarvan nog geen uitkeringen worden ontvangen, moeten minimaal de premies worden vermeld die in het verleden zijn afgetrokken. Het is mogelijk dat over deze inkomsten revisierente is verschuldigd.

Uitwerking afkoopsom lijfrente

Te conserveren inkomen

Bij het overbrengen van pensioen- of lijfrenteaanspraken naar een buitenlandse verzekeraar of bij emigratie of staking van een onderneming kan er sprake zijn van Te conserveren inkomen. Voor dit inkomen (dat nog niet in de aangifte is ingevuld) wordt een aparte aanslag opgelegd die pas later hoeft te worden betaald. Het te conserveren inkomen is het bedrag dat bij de berekening van de conserverende aanslag bij het inkomen wordt geteld. Het bestaat uit de waarde van de pensioenen en lijfrenten, de waarde van de kapitaalverzekering eigen woning en de waarde van het aanmerkelijk belang.

Het te conserveren inkomen maakt geen deel uit van het verzamelinkomen. De drempels voor de giftenaftrek en de buitengewone uitgaven worden dus berekend over alleen het overige inkomen.

Afkoop; aftrek teruggedraaid; revisierente

Uitgaven voor inkomensvoorzieningen worden door de wetgever gefaciliteerd met belastinguitstel. Wordt de lijfrente afgekocht (bij de verzekeraar), dan wordt de eerder genoten aftrek alsnog teruggedraaid. Dat gebeurt door het belasten van de in het verleden afgetrokken premies incl. het daarover opgebouwde rendement. Dat komt neer op het belasten van de waarde van de polis, maar met als minimum de in het verleden afgetrokken premies. Bovendien is er Revisierente verschuldigd van 20% van de waarde van de polis vanwege het ten onrechte genoten belastinguitstel. De revisierente wordt door de Belastingdienst automatisch berekend.

Verboden handelingen

In de wet is een aantal handelingen/situaties aangewezen waarbij de premieaftrek wordt teruggedraaid. Dat gebeurt (per saldo) door het belasten van de waarde van de polis, met als minimum de in het verleden afgetrokken premies. Ook is er 20% revisierente verschuldigd over de waarde van de polis.

• Verboden handeling van de aangever zelf

  De aangever wordt ondermeer belast als hij de lijfrente afkoopt (bij de verzekeraar), verkoopt (aan een derde), schenkt (aan bijv. een kind), verpandt (als zekerheid voor een schuld) of omzet in een niet-toegestane vorm.

• Verboden handeling van de verzekeraar

  Ook als de verzekeraar iets doet waardoor hij niet meer onder de toegestane verzekeraars valt, wordt de aangever belast voor fictieve negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen. Datzelfde geldt als de bedrijfsopvolger bij wie de aangever in verband met de overdracht van de onderneming een lijfrente heeft bedongen, de lijfrenteverplichting herverzekert.