Jaarruimte

De jaarruimte geeft aan in hoeverre de belastingplichtige bedragen kan aftrekken, als er in het betreffende jaar sprake is van een tekort in de pensioenopbouw. Als je in 2022 naast de opbouw van je AOW onvoldoende oudedagsvoorzieningen hebt opgebouwd én op 31 december 2022 de AOW-leeftijd nog niet hebt bereikt, kun je in 2023 gebruikmaken van de jaarruimte. De jaarruimte is het bedrag dat in verband met een tekort in de pensioenopbouw kan worden afgetrokken in een kalenderjaar. De jaarruimte kan alleen worden benut als en voor zover er sprake is van een pensioentekort.

In de wet is nauwkeurig beschreven wanneer de opgebouwde voorzieningen onvoldoende zijn. Als de daadwerkelijke pensioenopbouw of de opbouw van de oudedagsreserve voor ondernemers in 2022 lager is dan de norm, is er in 2022 ruimte voor aftrek. De jaarruimte is dus het verschil tussen de daadwerkelijk opgebouwde voorzieningen in 2022 en de norm.

Formule jaarruimte 2023

Vanaf 2023 is de jaarruimte en reserveringsruimte gewijzigd. Dat is bepaald in de Wet toekomst pensioenen.

Of er sprake is van een pensioentekort wordt in 2023 bepaald aan de hand van de volgende formule:

Voor de verschillende onderdelen in de formule geldt het volgende:

• Premiegrondslag = het belastbare inkomen in BOX 1. De maximaal in aanmerking te nemen pensioengrondslag bedraagt € 114.866 (2022). Dit bedrag is de inkomensgrondslag, rekeninghoudend met een maximum van € 128.810 (2023), minus een franchise van € 13.646 in 2023. Deze grondslag wordt berekend door de som te nemen van o.a. winst uit onderneming, belastbaar loon, auto van de zaak, periodieke uitkeringen, verstrekkingen en belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden.
• AOW-franchise = een gegeven bedrag. In 2023 geldt een AOW-franchise van € 13.646. Dit bedrag komt in mindering op de premiegrondslag. Beneden dit bedrag heb je namelijk al voldoende oudedagsvoorzieningen opgebouwd in de vorm van een AOW-uitkering.
• A staat voor A-factor. Hoeveel premie je jaarlijks fiscaalvriendelijk kunt storten voor een lijfrente hangt af van het pensioen dat je al hebt opgebouwd via de pensioenregeling van jouw werkgever. Deze pensioenopbouw wordt weergegeven met de zogenaamde A-factor. De A-factor is de aangroei van je pensioenaanspraken in 2021 die via de werkgever wordt opgebouwd. De A-factor voor 2022 wordt door de pensioenuitvoerder opgegeven in het uniform pensioenoverzicht. Dit is dus de pensioenaangroei van het vorige jaar.
• F is de opgevoerde Fiscale Oudedagsreserve (FOR), ofwel het deel van de winst dat een ondernemer jaarlijks mag reserveren als oudedagsvoorziening. Dit is dus alleen van toepassing voor zelfstandig ondernemers. De toevoeging aan de oudedagsreserve over een kalenderjaar is 9,44 % van de winst, met in 2022 een maximum van € 9.632.

Je berekent de premiegrondslag door eerst de som te nemen van de in het kalenderjaar genoten:

• Winst uit onderneming (vóór mutaties van de oudedagsreserve en vóór toepassing van de ondernemersaftrek en de MKB-winstvrijstelling);
• Belastbare loon;
• Belastbare resultaat uit overige werkzaamheden;
• Belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen.

Van dit totaalbedrag wordt ten hoogste € 128.810 in aanmerking genomen. Vervolgens wordt dit nog verminderd met de AOW-franchise 2023 ter grootte van € 13.646.

Reserveringsruimte 2023

De reserveringsruimte biedt de mogelijkheid om onbenutte jaarruimtes uit de zeven voorafgaande jaren alsnog te gebruiken. De reserveringsruimte is dus een optelsom van het niet-benutte deel van de jaarruimtes uit de voorgaande 7 jaar. Je kunt de reserveringsruimte dus alleen gebruiken als de jaarruimte van de voorafgaande 7 jaar niet óf niet volledig is benut. De reserveringsruimte bedraagt maximaal 17% van de premiegrondslag. Hierbij geldt in 2023 echter wel een absoluut maximum.

• Maximale reserveringsruimte < 10 jaar voor AOW: € 15.922
• Maximale reserveringsruimte > 10 jaar voor AOW: € 8.065

De reserveringsruimte kan worden teruggewenteld naar het voorgaande belastingjaar.

Waar kunnen de jaarruimte en de reserveringsruimte worden ingegeven?

De jaarruimte en de reserveringsruimte kunnen worden ingegeven via de volgende stappen:

1. Klik op: Aangifte uitwerken.
2. Klik op: Aanpassen als je een pop-up scherm krijgt.
3. Klik op: Jaarruimte in de linkerkolom. Hier kunnen zowel de jaar- als de reserveringsruimte worden ingegeven.

Hoe worden de gegevens gevuld?

• Bij een jaarovergang worden de gegevens uit het scherm Jaarruimte onder het kopje Jaarruimte gebaseerd op gegevens dit jaar (t.b.v. staking) overgehaald naar het volgende jaar in het scherm Jaarruimte gebaseerd op gegevens vorig jaar.
• 'Jaarruimte vorig jaar' kan op 2 manieren worden ingevoerd:
  • door middel van het overhalen van gegevens uit vorig jaar of het handmatig invullen van de velden (totaalveld wordt disabled).
  • door alleen het totaalveld Jaarruimte gebaseerd op gegevens vorig jaar in te vullen (bovenstaande velden worden disabled).
• Als de aangifte vorig jaar niet aanwezig is kun je de totale jaarruimte opgeven of zelf de velden invullen zodat het totaal berekend wordt (het totaal kun je handmatig invullen als er niks berekend wordt).
• Als in 2020 een onderneming gestaakt wordt en de jaarruimte van hetzelfde jaar is gunstiger dan de jaarruimte van vorig jaar, wordt de jaarruimte van dit jaar benut.